Volgende week is het groot feest in Duitsland. Op 23 april is het namelijk 500 jaar geleden dat het Reinheitsgebot werd ingevoerd, en dit gaan ze vieren bij onze oosterburen. Het Reinheitsgebot is een gebod waar Duitse brouwerijen aan moeten voldoen om de naam bier te mogen dragen. In het kort zegt het Reinheitsgebot dat bier alleen gebrouwen mag worden met de basisingrediënten. Dit heeft zo zijn voor- en nadelen. Door dit gebod staan de Duiste bieren op de kaart als zuivere bieren. Het brengt echter ook problemen met zich mee. Door deze regelgeving die zelfs in de Duitse wet staat hebben de brouwers de speciaalbierboot gemist. Aan speciaalbier worden immers vaak extra ingrediënten toegevoegd.
Wat is het Reinheitsgebot?
Het Reinheitsgebot zag op 23 april 1516 het levenslicht in het hertogdom van Beieren. In dit gebod staat dat bier alleen mag bestaan uit gemout graan, water en hop. Ook gist was in deze tijd nog niet toegestaan. Vanaf de 17 eeuw is gist wel toegestaan en bestaat het Duitse bier uit vier ingrediënten. Tot op de dag van vandaag wordt dit nog steeds gehandhaafd door Duitse brouwerijen. Het staat nu eenmaal in de wet. Het toevoegen van suiker aan je bier is in Duitsland dus een taboe. Sinds 1984 is de regelgeving dusdanig veranderd dat geïmporteerde bieren uit het buitenland niet aan deze eisen hoeven te voldoen. Dit zorgde destijds voor een hoop weerstand.
Sinds 2013 probeert Duitsland het Reinheitsgebot ook op de Unesco Cultureel Erfgoed lijst te krijgen. Ook al belemmert de regelgeving de creativiteit van de brouwerijen, de Duitsers zijn er wel trots op. Het wordt dan ook vaak op de flessen vermeld als speciaal keurmerk. Als je zelf een keer wil brouwen volgens het Reinheitsgebot, probeer dan goed uit te zoeken hoe je kan brouwen zonder suiker toe te voegen. Suiker wordt bij ons vooral gebruikt om de nagisting te starten na het bottelen. Bij onze oosterburen doen ze dat op een andere manier.
Je noemt graan, maar het is beter om gerst te noemen. Tarwe en rogge waren voedselgranen en in vroeger tijden moest je daar zuinig mee om gaan om hongersnood en opstanden te voorkomen. Het was meer een kwestie van economische noodzaak dan van de bescherming van een natuurzuiver product of van de drankenmarkt. In de 19e eeuw werd het in een sfeer van groeiend nationalisme en een zoektocht naar de Duitse identiteit aantrekkelijk om het Reinheitsgebot voor te stellen als typisch Duits, oorspronkelijk, historisch en zuiver, van ‘vreemde smette vrij’ en van origine Germaans.
Lees: Duitsland , Biografie van een natie
Auteur: Neil MacGregor Taal: Nederlands